Wyszukaj w serwisie
przepisy porady dieta Show-biznes od kuchni produkty kuchnia smakoszy quizy
Gotowanie.Smakosze.pl > Produkty > Niezwykły grzyb w polskich lasach. Pyszny dodatek do pierogów i sosów
Maciej Jurczyk
Maciej Jurczyk 29.08.2025 09:32

Niezwykły grzyb w polskich lasach. Pyszny dodatek do pierogów i sosów

Niezwykły grzyb w polskich lasach. Pyszny dodatek do pierogów i sosów
Fot. Wikimedia Commons/ Inger Kristoffersen, CC BY 4.0

Pod warstwą ściółki i piasku, w sercu lasu, kryje się jeden z najbardziej niezwykłych jadalnych grzybów w Polsce. Piaskowiec modrzak, zwany potocznie siniakiem, błyskawicznie zmienia kolor po uszkodzeniu. Choć wygląda niecodziennie, to prawdziwy rarytas kulinarny. Poznaj go zanim sezon nabierze tempa.

Niebieski grzyb w polskich lasach

Piaskowiec modrzak (Gyroporus cyanescens), znany też jako siniak, wyróżnia się intensywnym sinieniem miąższu po przecięciu lub uciśnięciu. To reakcja chemiczna na kontakt z tlenem – efekt na tyle widowiskowy, że może budzić obawy u mniej doświadczonych grzybiarzy. Zupełnie niepotrzebnie. Ten grzyb jest w pełni jadalny, ceniony za łagodny smak i delikatny aromat.

Najczęstszy błąd? Zostawić go w ściółce, bo „takie grzyby się nie je”. Wystarczy jego identyfikacja i zdrowy rozsądek.

Niezwykły grzyb w polskich lasach. Pyszny dodatek do pierogów i sosów
Fot. Wikimedia Commons, Andreas Kunze, CC BY-SA 3.0

Jak rozpoznać piaskowca modrzaka?

Z pozoru nie rzuca się w oczy – ma bladożółty, ziarnisty kapelusz o średnicy kilku–kilkunastu centymetrów i jasny trzon. Dopiero po uszkodzeniu ujawnia swój znak rozpoznawczy – intensywnie niebieski miąższ.

Rośnie w lasach liściastych i mieszanych, gdzie tworzy mikoryzę m.in. z bukami, brzozami i sosnami. Preferuje piaszczyste gleby, bywa częściowo zagrzebany – nierzadko widać jedynie skrawek kapelusza. Warto więc dokładnie przyglądać się podłożu, szczególnie na obrzeżach leśnych ścieżek.

Sezon na modrzaki zaczyna się późną wiosną i trwa aż do jesieni, z kulminacją w ciepłych, wilgotnych miesiącach. Uwaga na podobnego piaskowca kasztanowatego – ma ciemniejszy kapelusz i nie sinieje po uszkodzeniu.

Niebieski grzyb w kuchni

Po obróbce termicznej modrzak traci niebieską barwę, zachowując łagodny, czysty smak. Dzięki temu doskonale sprawdza się w klasycznych daniach: śmietanowych sosach do makaronów i klusek, jasnych zupach na wywarze warzywnym lub drobiowym, a także w farszach do pierogów czy pasztecików.

Najprostszy sposób na jego przygotowanie? Oczyścić kapelusze pędzelkiem, pokroić w talarki, podsmażyć na maśle z cebulą, podlać winem lub bulionem i dusić do miękkości. Doprawić pieprzem, solą i szczyptą tymianku; śmietankę dodać na końcu. Do zupy dorzucać po przesmażeniu, z natką pietruszki i listkiem laurowym.

Nawet niewielka ilość może „podbić” smak sosu pieczeniowego czy risotta. Piaskowiec modrzak nie dominuje – buduje głębię bez goryczy, jaką mają niektóre rurkowce.

Jeśli ktoś zapyta o niecodzienny wygląd potrawy – uśmiechnij się. To ten niebieski grzyb, który w kuchni łagodnieje i oddaje daniu pełnię smaku. Spróbuj sosu śmietanowego z modrzakami, natką pietruszki i odrobiną białego wina – przekonasz się, jak niepozorny grzyb potrafi zachwycić.

Niedawno wskazywaliśmy, jakie grzyby warto zbierać, a zby zrobić z nich marynowane przetwory. Radziliśmy także, jaki składnik powinien towarzyszyć pomidorom

Niezwykły grzyb w polskich lasach. Pyszny dodatek do pierogów i sosów
Fot. Wikimedia Commons/Luke Smithson, CC BY–SA 4.0

Źródło: onet.pl